Međunarodni dan borbe protiv nasilja nad ženama

Nasilje nad ženama i devojčicama predstavlja najčešći oblik kršenja ljudskih prava. Podaci pokazuju da su jedna od tri žene u svetu prebijene, prisiljene na seksualni odnos ili su doživele neki vid zlostavljanja, a nasilnik je najčešće muškarac iz bliskog okruženja. Prema podacima Ministarstva pravde za krivično delo nasilje u porodici u 2010. godini izrečeno je 1.405 osuđujućih presuda, od čega 270 kazni zatovora a u 2011. godini je izrečeno 1.990 osuđujućih presuda a od kojih su 516 su bile zatvorske kazne. Za krivično delo silovanje od 115 primljenih istražnih predmeta u 2010. godini izrečeno je 58 osuđujućih presuda, od čega su 52 kazne zatovora, a u 2011. godini izrečene su 82 osuđujuće presude od čega su 81 kazne zatvora. Tokom 2011. i 2012. godine evidentirana su 42 ubistva žena u porodici, odnosno u partnerskom odnosu, a tokom 2013 godine taj broj je već dostigao cifru 45, a od početka 2014.god. 21 žena izgubila život u porodičnim svađama.

 

Republika Srbija je pristupila  postavljanju sistemskih osnova tretiranje nasilja nad ženama. Konvencija Saveta Evrope o sprečavanju i borbi protiv nasilja nad ženama i nasilja u porodici (tzv.Istanbulska konvencija) predstavlja sveobuhvatni međunarodni dokument koji detaljno reguliše prevenciju, zaštitu, procesuiranje ali i participaciju žrtava i uvodi obavezne programe za počinioce nasilja. Narodna Skupština Republike Srbije je ratifikovala ovu Konvenciju ali je neophodno da je potvrde još dve zemlje članice Saveta Evrope kako bi stupila na snagu. 

 

Konvencija obavezuje državu Srbiju da uvede nova krivična dela kao što su proganjanje i seksualno uznemiravanje i da izmeni zakonske definicije silovanja i nasilja u porodici, ali i da sprovede istraživanja u cilju formiranja baze podataka kao bi se došlo da adekvatnih mera za prevenciju i zaštitu žrtava porodičnog nasilja.

 

Za suzbijanje i efikasnu zaštitu od nasilja od presudnog je značaja međusektorska saradanja i u tom smislu važno je napomenuti da je u novembru 2011. godine usvojen Opšti protokol o postupanju i saradnji ustanova, organa i organizacija u situacijama nasilja nad ženama u porodici i u partnerskim odnosima koji ustanovaljava saradnju između ministarstava nadležnih za: rad i socijalnu politiku, pravdu, unutrašnje poslove i zdravlje.

 

Takođe je važno unaprediti aktivnosti na lokalu, obzirom da su jedinice lokalne samouprave ključni faktori neposrednog delovanja u prevenciji i zaštiti jer nasilje više nije privatna stvar jednog stana ili kuće, država ima odgovornost da zaštiti žrtve nasilja. Strategija prevencije i zaštite od diskriminacije, koju je Vlada Republike Srbije usvojila u junu ove godine, prepoznaje žene kao i dalje osetljivu društvenu grupu i među zadacima Strategije i Akcionog plana za sprovođenje ovog strateškog dokumenta su i stvaranje bezbednog okruženja za pripadnike osetljivih društvenih grupa i unapređenje stepena tolerancije prema njima; iskorenjivanje odnosno suzbijanje govora mržnje i akata fizičkog i psihičkog nasilja i privođenje pravdi učinilaca takvih akata i radnji; utvrđivanje smernica za borbu protiv diskrimincije u jedinicama lokalne samouprave, i javno zagovaranje neophodnosti sprečavanja diskriminacije i promovisanje kulture tolerancije.

 

Centar za promociju zdravlja