Aktuelna epidemiološka situacija malih boginja (morbila) u Republici Srbiji
Od početka oktobra 2017. godine, zaključno sa 23.2.2018. godine na teritoriji Republike Srbije, uključujući i teritoriju nadležnosti Zavoda za javno zdravlje Kosovska Mitrovica, registrovano je ukupno 2607 slučajeva malih boginja, od kojih su 1303 laboratorijski potvrđena u Institutu Torlak.
Najmlađa obolela osoba je stara 15 dana, a najstarija 65 godina. Najveći broj obolelih je u uzrasnim grupama mlađim od pet i starijim od 30 godina.
Većina obolelih osoba (94%) je nevakcinisana, nepotpuno vakcinisana ili nepoznatog vakcinalnog statusa.
Od ukupnog broja obolelih, 33% je bilo hospitalizovano ili je hospitalizacija u toku. Od težih komplikacija malih boginja registrovano je zapaljenje mozga kod jedne i upala pluća kod 292 obolele osobe.
Dana 27.12.2017. godine Klinika za infektivne i tropske bolesti u Beogradu prijavila je smrtni ishod kod osobe uzrasta 30 godina iz Beograda, koja nije bila vakcinisana. Bolest je laboratorijski potvrđena, a u kliničkom toku je došlo do razvoja zapaljenja pluća. To je prvi smrtni ishod od malih boginja registrovan posle 20 godina u Srbiji.
Dana 3.1.2018. godine Klinički centar u Nišu prijavio je smrtni ishod kod deteta uzrasta dve godine iz Aleksinca, koje nije bilo vakcinisano. Bolest je laboratorijski potvrđena, a u kliničkom toku je došlo do razvoja zapaljenja pluća.
Dana 22.1.2018. godine evidentiran je smrtni ishod kod pacijentkinje rođene 1997. godine koja je bila hospitalizovana u Infektivnoj klinici u Nišu.
Dana 19.2.2018. godine Klinika za infektivne i tropske bolesti u Beogradu prijavila je smrtni ishod kod osobe uzrasta 45 godina iz Beograda. Bolest je laboratorijski potvrđena, a u kliničkom toku je došlo do razvoja zapaljenja pluća.
Prema podacima Klinike za infektivne i tropske bolesti u Beogradu smrtni ishod od malih boginja registrovan je kod osobe rođene 1988. godine, kod koje je takođe u kliničkom toku bolesti došlo do razvoja zapaljenja pluća.
Epidemija malih boginja na teritoriji Kosova i Metohije sa većinskim srpskim i nealbanskim stanovništvom prijavljena je 23.10.2017. godine i do 23.2.2018. godine na navedenoj teritoriji registrovano je 326 obolelih osoba.
Od početka novembra 2017. godine epidemije malih boginja prijavljene su na teritoriji grada Beograda (953 obolela), grada Kraljeva (239 obolelih), grada Niša (553 obolela) i opštine Bujanovac (19 obolelih), a od početka decembra 2017. godine i na teritoriji grada Smederevska Palanaka (dva obolela) i opština Velika Plana (sedam obolelih), Bojnik (65 obolelih) i Bor (pet obolelih).
Od početka januara 2018. godine epidemije malih boginja prijavljene su na teritoriji grada Novog Sada (27 obolelih), grada Leskovca (69 obolelih), grada Smedereva (13 obolelih), opštine Surdulica (115 obolelih), opštine Šabac (28 obolelih), naselju Mehovine na teritoriji opštine Vladimirci (tri obolela) i selu Žitni Potok na teritoriji opštine Prokuplje (devet obolelih).
Od početka februara 2018. godine epidemije malih boginja prijavljene su na teritoriji opština Tutin (53 obolela), Valjevo (18 obolelih) i Preševo (devet obolelih).
Dana 23.2.2018. godine Zavod za javno zdravlje Leskovac prijavio je epidemiju malih boginja na teritoriji opštine Vlasotince sa 15 obolelih.
Porodične epidemije malih boginja prijavljene su u Vranju (dva obolela) i Rumi (tri obolela).
Slučajevi obolevanja od malih boginja registrovani su i u Subotici (dva), Vranju (jedanaest), Kruševcu (tri), Trsteniku (jedan), Čačku (jedan), Užicu (jedan), Negotinu (jedan), Knjaževcu (jedan), Rumi (dva), Sremskoj Mitrovici (dva), Novom Pazaru (deset), Pirotu (devet), Dimitrovgradu (dva), Beloj Palanci (jedan), Lebanima (jedan), Medveđi (jedan), Vladičinom Hanu (trinaest), Kragujevcu (dva), Topoli (jedan), Ljigu (jedan), Mionici (jedan), Jagodini (tri), Vladimircima (jedan), Bogatiću (dva) i Požarevcu (jedan).
Od 9.10.2017. godine na snazi su pooštrene mere epidemiološkog nadzora nad malim boginjama na teritoriji Republike Srbije u skladu sa Planom aktivnosti za odstranjivanje ove bolesti u Republici Srbiji (prijava sumnje, laboratorijska dijagnostika, izolacija i lečenje obolelih, zdravstveni nadzor, epidemiološki nadzor, vakcinacija nevakcinisanih i nepotpuno vakcinisanih lica).
U skladu sa predloženim merama Instituta za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batut” na teritoriji Republike Srbije intenzivno se sprovodi vakcinacija svih nevakcinisanih i nepotpuno vakcinisanih osoba uzrasta od navršenih 12 meseci do navršenih 14 godina.
Imajući u vidu navedene okolnosti, period zaraznosti, sezonost, ostvarene kontakte, mere pooštrenog nadzora treba sprovoditi do daljnjeg, odnosno najmanje u periodu dvostruke maksimalne inkubacije od poslednjeg registrovanog slučaja, a u skladu sa parametrima u oceni i proceni epidemiološke situacije u žarištu epidemije, odnosno na teritoriji Republike.
Sa razvojem aktuelne epidemiološke situacije Institut za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batut” će predlagati mere u skladu sa zakonskim i podzakonskim aktima, stručnim stavovima, preporukama SZO, iz kojih je proistekao i usvojeni plan odstranjivanja morbila u Srbiji.
