Oktobar – mesec borbe protiv raka dojke
Prema Kalendaru zdravlja, oktobar je mesec kada se obeležava Međunarodni mesec borbe protiv raka dojke. Ova kampanja se obeležava u mnogim zemljama sveta kako bi se skrenula pažnja na rasprostranjenost ove bolesti, podizanje svesti o značaju prevencije i ranog otkrivanja. Rak dojke je najčešći maligi tumor kod žena kako u svetu tako i u našoj zemlji. Prema dostupnim podacima u svetu svake godine od raka dojke oboli oko 1 700 000 žena, a oko pola miliona žena umre. Prema podacima Kancelarije za skrining Instituta za javno zdravlje Srbije, u našoj zemlji svake godine od karcinoma dojke oboli oko 4600 žena, dok 1600 izgubi bitku sa ovom bolešću. Prema podacima Zavoda za javno zdravlje Leskovac, u Jablaničkom okrugu, svake godine oko 100 žena oboli i 40-45 umre od raka dojke. Poslednjih pet godina najveći broj obolelih registrovao se u uzrastu 55-64 godine života, međutim bolest je prijavljena i kod mladih osoba, već u uzrastu 25-30 godina. Najveći broj umrlih beleži se u uzrastu 55-69 godina, a najranije registrovani smrtni ishod bio je kod osobe stare 30 godina.
Najveći broj obolelih žena i u našoj zemlji je starosti od 50 do 65 godina života, ali se trend porasta broja obolelih spušta prema malađem godištu. Broj obolelih žena prema broju stanovnika u našoj zemlji je sličan drugim zemljama u okruženju, međutim prema broju umrlih žena na žalost, naša zemlja se nalazi među zemljama sa visokom stopom mortaliteta, upravo iz razloga kasnog otkrivanja karcinoma dojke.
Rizik za rak dojke raste sa godinama starosti. Najčešće se javlja kod žena koje:
- imaju najbliže srodnice (majka, sestra, tetka, baka) obolele od ove bolesti;
- su prvu menstruaciju dobile pre 12. godine, i poslednju imale posle 50. godine;
- nisu rađale ili su imale prvi porođaj posle 30. godine života;
- duže vreme koriste hormonsku terapiju, alkohol i duvan;
- su gojaznije i fizički neaktivne.
Ohrabruje činjenica da ukoliko se karcinom dojke otkrije na vreme u preko 90% slučajeva lečenje ima dobru prognozu. S tim u vezi rano otkrivanje raka dojke u ima izuzetnu važnost.
Kada se rak dojke otkrije na vreme, devet od deset žena se može izlečiti.
S tim u vezi veoma je važno da podsetimo:
- Da svaka žena treba da radi samopregled dojke jednom mesečno. Važno je obratiti pažnju na oblik, izgled i veličinu dojki, promene na njima – čvorići ili zadebljanje, uvlačenje bradavica, boju kože – crvenilo, otok, toplina, naboranost kože, pojavu iscedaka, bol koji ne prolazi ili sličnih promena
- Da se preventivni klinički pregled uradi jednom godišnje i/ili ultrazvuk dojke po preporuci lekara
- Da osobe uzrasta 50-69 godina obavezno urade skrining mamografiju jednom u dve godine
- Ukoliko ste u porodici imali bliske rođake sa dijagnozom raka dojke, važno je da se na vreme konsultujete sa izabranim doktorom u vezi kontrola i praćenja.
Rak dojke je izlečiv ako se otkrije na vreme!
Kada se rak dojke otkrije na vreme, devet od deset žena se može izlečiti.
Nemoj da zakasniš!
