MORBILE (MALE BOGINJE)
- Male boginje su jedna od najzaraznijih virusnih infekcija.
- Male boginje se prenose direktnim kontaktom sa obolelom osobom (poljubac, rukovanje), putem vazduha respiratornim kapljicama koje emituje obolela osoba (kašalj, kijanje) i retko indirektnim putem preko sveže kontaminiranih predmeta.
- Posle inkubacije (period od momenta ulaska virusa u organizam do manifestacije oboljenja, odnosno pojave tegoba) od 7 – 18 dana, dolazi do pojave povišene telesne temperature, sekrecije iz nosa, kašlja i konjunktivitisa (vodnjikave, crvene oči, otečeni kapci). Nabrojani simptomi traju 2 – 4 dana, nakon čega dolazi do skoka telesne temperature (preko 40°C) i pojave makulopapulozne ospe prvo na licu, iza ušiju i na vratu, koja se zatim širi na trup i ekstremitete.
- Obolela osoba je zarazna poslednjeg dana inkubacije (kada je još uvek bez tegoba), 4 dana pre izbijanja ospe i 4 dana nakon izbijanja ospe.
- Komplikacije su češće kod dece mlađe od 5 godina i odraslih osoba starijih od 20 godina. To su zapaljenje pluća (pneumonija), zapaljenje srednjeg uha, dijareja, zapaljenje mozga i gubitak vida. Zapaljenje pluća se javlja kod svake 20. obolele osobe i oko 60% slučajeva smtnih ishoda nastaje upravo zbog ove komlikacije. Svaki hiljaditi bolesnik dobija zapaljenje mozga, dok na 1000 obolelih sa navedenom komlikacijom dolazi do smrtnog ishoda.
- Vakcinacija je jedina efikasna preventivna mera koja dovodi do stvaranja solidnog i dugotrajnog (doživotnog) imuniteta. MMR vakcina se daje u 2 doze: deci u drugoj godini života (pravovremeno data vakcina je u uzrastu od 12 – 15 meseci) i u 7. godini života (u okviru priprema za polazak u školu).